|
|
Herkenbaar aan deze unieke combinatie van kenmerken
- aan de kleine 5-tallige, langgesteelde, gele bloemetjes met tussen de kroonbladen uitstekende spitse kelkbladen én
- aan de hoofdjes met vruchtjes, die een haakvormige, roodachtige snavel hebben
|
Algemeen
Geel nagelkruid is een overblijvende, 30 tot 60 cm hoge plant. Ze is algemeen voorkomend in Limburg, Utrecht, Gelderland, Overijssel en het rivierengebied. Elders is ze vrij zeldzaam.
Ze groeit op half beschaduwde plaatsen met vochtige tot droge grond in loofbossen en onder struikgewas, aan slootkanten, op noordhellingen in de duinen en op braakliggende terreinen.
|
Bloem
Geel nagelkruid bloeit vanaf mei tot en met juli (september) met kleine gele, 5-tallige, langgesteelde bloemetjes.
De ei-ronde kroonbladen zijn ongeveer even lang als de smalle kelkbladen, die tussen de kroonbladen te zien zijn.
Na de bloei worden de kelkbladen terug geslagen. Per bloemetje worden ongeveer 80 vruchtjes gevormd.
De vruchtjes hebben een lange snavel met een weerhaakje, waardoor ze makkelijk in de vacht van dieren of aan de kleding van mensen blijven hangen en zo verspreid worden.
Blad en stengel
De stengels en bladeren zijn behaard. Het stengelblad is samengesteld en bestaat uit drie spitse ruitvormige deelblaadjes en grote, bladachtige steunblaadjes. De wortelbladeren zijn oneven geveerd, bestaan uit 2 tot 4 paar, getande deelblaadjes, die zeer ongelijk van grootte zijn, met kleine tussenblaadjes en een niervormig afgerond, ondiep gelobd topblad.
Toepassingen
Geel nagelkruid wordt al eeuwen als geneeskruid gebruikt en kent vele toepassingen.
De wortel bevat een zwak giftige, vluchtige olie, die naar kruidnagelen ruikt (vandaar de naam nagelkruid) en die een pijnstillende en antiseptisch werking heeft.
In de volkgeneeskunde wordt de olie gebruikt als middel om te gorgelen bij mond- en keelontsteking. In de homeopathie wordt de plant gebruikt bij hevige transpiratie.
Gedroogde wortels en verse, voor de bloei geplukte bladeren van de plant werden vroeger als aftreksel gebruikt tegen maag- en darmstoornissen, diarree, en tegen ontsteking. In de Middeleeuwen werd nagelkruid gebruikt om kruidenwijn uit te brouwen en ook werd het toegevoegd aan bier om te voorkomen dat het zuur zou worden
Tegenwoordig wordt van de gedroogde plant nog wel thee gemaakt. De bladeren kunnen, mits voor de bloei geplukt, worden gebruikt in salades en soepen.
Vergelijkbare soorten
geel nagelkruid
knikkend nagelkruid
groot nagelkruid
|
:
:
:
|
rechtopstaande bloemen, kelkblaadjes na de bloei terug geslagen.
knikkende bloemen, kelkblaadjes na de bloei rechtopstaand, zeer zeldzaam voorkomend.
kelkblaadjes al tijdens de bloei terug geslagen, recent ingeburgerd, vooral in stedelijke gebieden. |
|
|
Algemeen
- rozenfamilie (Rosaceae)
- overblijvend
- algemeen tot vrij zeldzaam
- 30 tot 60 cm
-
verspreiding
Bloem
- geel
- vanaf mei t/m juli (september)
- langgesteeld alleenstaand
- 8 tot 15 mm
- stervormig
- 5 kroonbladen, niet vergroeid
- 5 kelkbladen
- 5 bijkelkblaadjes
- meer dan 20 meeldraden
- meer dan 20 stijlen
Blad
- verspreid
- samengesteld
- wortelbladeren :
- oneven veervormig
- niervormig topblad
- top afgerond
- stengelbladeren :
- 3 ruitvormige deelblaadjes
- grote steunblaadjes
- top spits
- rand getand
- voet wigvormig
- veernervig
- zacht behaard
Stengel
- rechtop
- behaard
- rolrond
|
Bewerkte botanische illustratie van
geel nagelkruid (Geum urbanum).
|
|
