|
|
Herkenbaar aan deze unieke combinatie van kenmerken
- de aarvormige bloeiwijze van in schijnkransen staande donker paarsrode lipbloemen en
- de breed eironde, behaarde, gesteelde bladeren (lijken op brandnetelbladeren)
|
Algemeen
Bosandoorn is overblijvende, bij kneuzing van de bladeren onaangenaam ruikende, behaarde plant van 50 tot 100 cm hoog, die bloeit vanaf juni tot en met augustus op vochtige, voedselrijke grond in loofbossen en aan heggen. Ze kan schaduw goed verdragen.
Bosandoorn heeft ondergrondse uitlopers, waardoor ze woekert en grote bestanden kan vormen.
|
Ze is algemeen voorkomend, maar zeldzaam in Zeeland, Zuid- en Noord-Holland, het noorden van Friesland en Groningen, op de Waddeneilanden en in de IJsselmeerpolders.
Bloem
De bloeiwijze is een losse schijnaar aan het einde van de hoofd- en zijstengels.
De schijnaar bestaat uit een aantal schijnkransen van meestal 6 donker paarsrode bloemen. De bloemen zijn tweelippig. Onder de helmvormige bovenlip staan de vier meeldraden en de stijl. De 3-lobbige onderlip is groter en heeft een patroon van witte lijnen en vlekken (honingmerk).
Blad en stengel
De bladeren lijken veel op brandnetelbladeren; zonder bloemen lijkt bosandoorn op brandnetel. De bladeren zijn behaard, breed eirond met een hartvormige voet, spitse top en lange steel. De bovenste bladeren zijn wat minder breed, wel eirond en de steel is korter. De stengels zijn vaak boven het midden vertakt en roodachtig.
Toepassing
Vroeger werd bosandoorn gebruikt vanwege wondhelende, krampopheffende en zweetdrijvende eigenschappen.
Vergelijkbare soorten
betonie
stinkende ballote
akkerandoorn
bosandoorn
moerasandoorn
|
:
:
:
:
:
|
helder roze bloemen, bladeren langwerpig met hartvormige voet, zeer zeldzaam, op de rode lijst.
lichtpaarse bloemen, bladeren eirond met afgeronde voet, zeldzaam voorkomend, sterk ruikend.
bleekroze bloemen, zelden wit, vrij tot zeer zeldzaam, op de rode lijst.
donker paarsrode bloemen, alle bladeren eirond met hartvormige voet en gesteeld, sterk ruikend.
roze bloemen, bovenste bladeren zittend en langwerpig.
|
|
|
Algemeen
- lipbloemenfamilie (Lamiaceae)
- overblijvend
- algemeen tot zeldzaam
- 50 tot 100 cm
-
verspreiding
Bloem
- donker paarsrood
- vanaf juni t/m augustus
- schijnkrans
- lipbloem
- 12 tot 18 mm
- 5 kroonbladen, vergroeid
- 5 kelkbladen, vergroeid
- 4 meeldraden
- 1 stijl
Blad
- kruisgewijs tegenoverstaand
- enkelvoudig
- eirond
- top spits
- rand gezaagd
- voet hartvormig
- veernervig
- behaard
Stengel
- rechtop
- ruw behaard
- scherp vierkantig
|
Bewerkte botanische illustratie van
bosandoorn (Stachys sylvatica).
|
|
